Πολλοί παίκτες μας έχουν πείσει πως το ποδόσφαιρο είναι μαγεία, ένας τρόπος ακόρεστης ψυχαγωγίας που χορταίνει το μάτι, όταν η μπάλα βρίσκεται στα σωστά πόδια. Ο Jay-Jay Okocha έπαιξε φτωχικά στην πατρίδα του, χαρίστηκε μια ποδοσφαιρική ευκαιρία στα «έγκατα» του γερμανικού ποδοσφαίρου κι έφτασε με τα «ταχυδακτυλουργικά» του να τρελάνει Τουρκία, Γαλλία και πάνω από όλα την Αγγλία!
«Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, πάντα έπαιζε ποδόσφαιρο. Δεν λέω μπάλα, γιατί πραγματικά χρησιμοποιούσαμε οτιδήποτε στρόγγυλο μπορούσαμε να βρούμε. Όταν αυτό το κάτι ήταν μπάλα, ήταν κάτι το εκπληκτικό!». Ο αθλητισμός στην Ενουγκού της Νιγηρίας πριν την δεκαετία του ’90 ήταν ένα σπάνιο προνόμιο. Δεν έφτανε το ταλέντο και η θέληση. Ο Augustine Azuka Okocha μπήκε πρώτη φορά στο γήπεδο λίγο πριν την ενηλικίωση, όταν ο μεγαλύτερος αδερφός του James τον έφερε στην προπόνηση της Enugu Rangers και αυτός άφησε άφωνους συμπαίκτες και προπονητές. Έγινε άμεσα μέλος της ομάδας και σε μία από τις πρώτες του εμφανίσεις μοίρασε… σακούλες στον πολύπειρο διεθνή πορτιέρο Willy Okpara (374 συμμετοχές με την νοτιοαφρικανική Orlando Pirates) πριν πετύχει ένα επικό τέρμα!
Η νωπή εμπειρία του με την ασπρόμαυρη θεά τον έπεισε να ταξιδέψει στην Γερμανία και τον οικογενειακό φίλο, Binebi Numa, ώστε να παρακολουθήσει δια ζώσης του παίκτες που σήκωσαν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990 στο εγχώριο πρωτάθλημα. Η απραξία δεν ικανοποιούσε τον τότε 18χρονο Jay-Jay (προσωνύμιο που του κόλλησε ο αδερφός του) κι έτσι ένα πρωί αποφάσισε να πάει μαζί με τον Numa στην προπόνηση της Borussia Neunkirchen της τρίτης κατηγορίας, για να κλοτσήσει έστω μόνος του ξανά. Τα κόλπα του με την μπάλα «ανάγκασαν» τον προπονητή του γερμανικού συλλόγου να τον προσκαλέσει στο ομαδικό διπλό και μετά από μία φοβερή και τρομερή εμφάνιση να του προσφέρει συμβόλαιο και ευρωπαϊκό «διαβατήριο»!
Μετά από 35 άγουρες αλλά ελπιδοφόρες εμφανίσεις, πολλές ομάδες από τα υψηλά διαζώματα τον έβαλαν στο μάτι, με την Saarbrucken να εκμεταλλεύεται τις φιλικές σχέσεις της και να τον «κλέβει» από την Bundesliga. Σε ένα πρωτόγνωρο για την εποχή σκηνικό, η Eintracht Frankfurt αποδεικνύεται τόσο αποφασισμένη να τον αποκτήσει, που δεν αποθαρρύνεται από την προ δύο μηνών μεταγραφή του και τον αγοράζει για ένα επιπλέον αντίτιμο, τοποθετώντας τον πίσω από τον μεγαλειώδη -επίσης- Αφρικανό επιθετικό, Tony Yeboah. Συστήνεται στην Ευρώπη με τον πλέον εμφατικό τρόπο, αφού στον επαναληπτικό του πρώτου γύρου του UEFA Cup, περνά με κάθε τρόπο τους παίκτες της Widzew Lodz και σερβίρει τρία τέρματα στον ιστορικό θρίαμβο με 9-0! Παρ’ όλα αυτά δεν καταφέρνει να στεριώσει στην ενδεκάδα την πρώτη του σεζόν και περιορίζεται σε μόλις 20 συμμετοχές και δύο γκολ, με την ομάδα του όμως να τερματίζει τρίτη.
Το ταλέντο του δεν αργεί να ξεδιπλωθεί και μερικούς μήνες μετά θα πετύχει το κορυφαίο γκολ της σεζόν 1993/94 στην Bundesliga, όταν θα ντριμπλάρει μέσα σε… τηλεφωνικό θάλαμο (την μικρή περιοχή) και θα «ξεφτιλίσει» τον σπουδαίο Oliver Kahn, τότε της Karlsruher, σε ένα σόλο που θα προκαλέσει αίσθηση. Παράλληλα θα φέρει και νοσταλγία στους οπαδούς της Eintracht, αφού τον Μάρτιο θα φύγει για το πρώτο του επίσημο τουρνουά (1994 African Cup of Nations), όπου θα στεφθεί πρωταθλητής Αφρικής και θα κλείσει εισιτήριο για το επερχόμενο Μουντιάλ, στο οποίο θα εντυπωσιάσει ξανά σε ηλικία μόλις 21 ετών και θα χρειαστεί η μετέπειτα τροπαιούχος Ιταλία για να τον αποκλείσει!
Τα νούμερα του αρχίζουν να ξετρελαίνουν, με τον Νιγηριανό «ζογκλέρ» εκτός από ευφάνταστες ντρίμπλες να συνεισφέρει καθοριστικά και στην επίθεση με 25 γκολ και ασίστ σε 51 συμμετοχές στην επόμενη διετία. Δυστυχώς οι σκέψεις για φυγή από την Γερμανία λόγω του ρατσισμού έχουν μπει για τα καλά στο μυαλό του και σε συνδυασμό με την φυγή του Yeboah για την Αγγλία, μία «βολική» απάτη με τον προπονητή του Jupp Heynckes και τον αναπόδραστο υποβιβασμό της ομάδας θα φτάσει στον «διωγμό» για την Fenerbahce έναντι ενός εκατομμυρίου ευρώ. «Δεν ήξερα πως ήμουν μαύρος μέχρι που ήρθα στην Γερμανία. Ο ρατσισμός ήταν παντού μέσα και γύρω από τα γήπεδα και ο μόνος τρόπος να το αντιμετωπίσω ήταν να ντριμπλάρω τους ρατσιστές!».
Όπως ήταν φυσικό η Τουρκία άρχισε να χορεύει στον ρυθμό του, με τον Okocha να σκοράρει στο ντεμπούτο του, να πετυχαίνει κατά κόρον απευθείας εκτελέσεις φάουλ και να «χορεύει» τους αντιπάλους μέσα στην περιοχή, συμπληρώνοντας 34 τέρματα και 18 ασίστ σε μόλις 62 συμμετοχές! Ο Νιγηριανός παίζει σαν δαιμονισμένος, μετά και την κατάκτηση του χρυσού ολυμπιακού μεταλλίου το 1996 στην Ατλάντα, και γίνεται είδωλο της γειτονικής χώρας, με την περίεργη συχνά κώμη και τα κόκκινα παπούτσια, σε μία εποχή που τα μαύρα ήταν απαράβατος κανόνας. Σύντομα και η Αγγλία θα γίνει μάρτυρας αυτού του μαθητευόμενου μάγου, αφού ο Jay-Jay θα οδηγήσει την ομάδα του σε ένα αλήστου μνήμης διπλό μέσα στο Old Trafford, κλέβοντας από την Manchester United το αήττητο 40 χρόνων εντός έδρας!
Αν όμως κάτι πάντα συντρόφευε την ποδοσφαιρική σπίθα του βιρτουόζου άσου, αυτό ήταν ο δύσκολος και ιδιόρρυθμος χαρακτήρας του. Στο απόγειο της πρώτης του σεζόν στην Κωνσταντινούπολη κι ενώ έχει σκοράρει σε τέσσερα συνεχόμενα ματς, δύο παπαράτσι θα τον ακολουθήσουν σε μία βραδινή έξοδο με την σύντροφό του κι αυτός θα εξοργιστεί τόσο που θα γρονθοκοπήσει τον ένα και θα τρέψει τον άλλον σε φυγή! Η φόρμα του θα «ξεθωριάσει» μετά το συμβάν και ο τίτλος θα χαθεί, αλλά ο ίδιος σύντομα θα αρχίσει ξανά τις υψηλές πτήσεις, δίνοντας μια απίστευτη παράσταση στο Ali Sami Yen απέναντι στην μισητή Galatasaray. Θα δεχθεί την μπάλα κοντά στο σημαιάκι του κόρνερ και προσποιούμενος πως θα βγάλει σέντρα, θα τους ξεγελάσει όλους και θα κρεμάσει τον αντίπαλο τερματοφύλακα, Mehmet Bolukbasi, αφήνοντας με το στόμα ανοιχτό τον πολύπειρο τεχνικό Otto Baric. Μάλιστα αυτό θα είναι το τέταρτο συνεχόμενο ντέρμπι που θα σκοράρει, έχοντας το απόλυτο κατά την καριέρα του στην Τουρκία. Τόση θα είναι η επιρροή του, που η χώρα θα του δώσει τιμή ένεκεν την υπηκοότητα και το όνομα Muhammet Yavuz!
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 θα είναι η καλύτερη σκηνή για να επιδείξει το ταλέντο του και θα καταφέρει να μπει στην κορυφαία ενδεκάδα της διοργάνωσης, παρά τον αποκλεισμό της εθνικής του μόλις στους «16» μετά το βαρύ 4-1 από την Δανία. Το παιχνίδι απέναντι στην τρομέρη Ισπανία θα γίνει το απόλυτο highlight του, καθώς θα βγάλει αλλαγή στο ημίχρονο τον δύσμοιρο Albert Ferrer που έχει επωμιστεί το βάρος της φύλαξής του και θα δημιουργήσει δύο τέρματα στην νίκη της ομάδας του με 3-2! Ο ντόρος γύρω από το όνομά του θα φέρει μεταγραφικό πυρετό, με την Paris Saint-Germain να τον κάνει τον ακριβότερο Αφρικανό της ιστορίας -έως τότε-, ξοδεύοντας 14 εκ. ευρώ για να τον φέρει στο Παρίσι.
Δυστυχώς η φθίνουσα πορεία των πρωτευουσιάνων και η «προκλητική» ζωή της «Πόλης του Φωτός» θα αποτραβήξει τον Okocha από το προσκήνιο, περιορίζοντάς τον σε μόλις 12 τέρματα σε 84 εμφανίσεις. Οι στιγμές μαγείας, οι περίτεχνες ενέργειες και οι απρόβλεπτες εμπνεύσεις δεν θα λείψουν ούτε στην Ligue 1, με πολλούς να θεωρούν τον Νιγηριανό τον κύριο εμπνευστή του νεαρού τότε Ronaldinho, με τον οποίο θα συνυπάρξουν για μόλις έναν χρόνο, όμως θα δημιουργήσουν μια ιδιαίτερη σχέση. «Είναι τιμή μου που έπαιξα μαζί του. Είναι το μόνο δεκάρι που θαύμασα πραγματικά σε όλη μου την καριέρα!», θα δηλώσει ο Βραζιλιάνος παικταράς το 2017 μετά από μία συνάντησή τους για συνέδριο της UEFA.
Μετά το Μουντιάλ του 2002 ο 29χρονος πια μέσος θα μείνει ελεύθερος και θα ανηφορίσει στην Αγγλία, δίνοντάς μας την δυνατότητα να του αφιερώσουμε αυτό το κείμενο. Ο απρόσμενος σταθμός του θα αποτελέσει η ταπεινή Bolton του Sam Allardyce, που μερικά χρόνια πριν ούτε να ονειρευτεί την απόκτησή του δεν μπορούσε. Ο Okocha, αποφασισμένος να αποδείξει πως δεν ξόφλησε ακόμα, θα αρχίσει να οργώνει με περισσή ευκολία τα αφιλόξενα γήπεδα της Premier League και παρά τους τραυματισμούς που θα τον ταλαιπωρήσουν, θα σώσει την ομάδα του από τον υποβιβασμό με εφτά γκολ και έξι ασίστ και θα πετύχει για μία ακόμα φορά το γκολ της σεζόν απέναντι στην West Ham!
Έναν μόλις χρόνο μετά την εκπληκτική του «πρεμιέρα» στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου, θα χριστεί αρχηγός και ως τέτοιος θα οδηγήσει την Bolton στον πρώτο τελικό την τελευταία δεκαετία, αντιμετωπίζοντας την Middlesbrough στο Wembley για τον τίτλο του League Cup. O αγγλικός σύλλογος θα εκτοξευτεί μάλιστα στην όγδοη θέση της βαθμολογίας και θα αρχίσει να τυπώνει μπλουζάκια προς τιμήν του «ήρωά» της με το ευφάνταστο «Jay-Jay, so good they named him twice»! Τον Οκτώβριο εκείνης της σεζόν θα σοκάρει το ποδοσφαιρικό κοινό, όταν σε έναν αγώνα απέναντι στην Arsenal θα βάλει τις λέξεις «rainbow flick» και «stepover» στις συνειδήσεις των οπαδών και στους… εφιάλτες των παικτών των «Κανονιέρηδων», αφού όσα θα πράξει στο γήπεδο εκείνη την ημέρα κυκλοφορούν ακόμα σε βιντεάκια με ντρίμπλες και «ταχυδακτυλουργικά».
Πιο ώριμος από ποτέ ο Νιγηριανός συνεχίζει να μαγεύει και την επόμενη χρονιά, σπρώχνοντας την ομάδα του στην έκτη θέση και την πρώτη ευρωπαϊκή έξοδο της ιστορίας του. Δίπλα σε ικανότατους παίκτες όπως ο δικός μας Stelios, ο El Hadji Diouf και ο Kevin Davies, o Αφρικανός μέσος θα εκπλήσσει σε κάθε παιχνίδι και θα προσφέρει σπάνιο θέαμα στους Άγγλους οπαδούς, που ώρες-ώρες δεν πιστεύουν στα μάτια τους! Δυστυχώς το 2006, όντας πια στην ηλικία των 33 ετών, θα αρνηθεί την ανανέωση του συμβολαίου του και θα προτιμήσει τα πετροδόλαρα της Qatar SC. Αποτέλεσμα θα είναι να χάσει το περιβραχιόνιο στα μέσα της σεζόν και να απαξιωθεί από το προπονητικό τιμ, όπως θα δηλώσει, παρά τον καταλυτικό του ρόλο στην καθιέρωση της ομάδας στην πρώτη οκτάδα κατά την παρουσία του.
Τελικά όντως η μεταπήδηση στην Ασία θα του απομυζήσει κάθε κίνητρο και θα αποδειχθεί λάθος, που θα προσπαθήσει γρήγορα να βελτιώσει, επιστρέφοντας εσπευσμένα στο Νησί για χάρη της Hull. O «μάγος» όμως θα ξεχάσει το… καπέλο και την τράπουλα, παίζοντας μόλις 18 ματς στην Championship και όντας συνεχώς σε σύγκρουση με προπονητή και διοίκηση για τον μειωμένο του χρόνο. Έστω κι έτσι θα βάλει το δικό του λιθαράκι στην άνοδο της ομάδας για πρώτη φορά στην κορυφαία κατηγορία της χώρας μετά από 104 χρόνια! Η κίνηση αυτή που του «είπε ο θεός να κάνει» (έτσι δήλωσε κατά την παρουσίασή του) θα είναι και η τελευταία της φαντασμαγορικής συχνά καριέρας του, με την απόσυρση να είναι μονόδρομος, καθώς πλέον ο «ζογκλέρ» έχει χάσει τον ψυχαγωγικό του χαρακτήρα!