Το όνομα Tony Adams, είναι λίγο πολύ γνωστό σε όλους μας. Οι περισσότεροι το έχουμε συνδέσει με έναν σκληροτράχηλο τύπο, λάτρη του δόγματος «ή ο παίκτης ή η μπάλα, ποτέ και τα δύο» και τον ανακαλούμε στη μνήμη μας ως μια από τις πιο διαχρονικές «σημαίες» της Arsenal, ειδικά σε μια πολύπαθη περίοδο για το σύλλογο, όπως αυτή που διανύει στις μέρες μας! Πέραν όμως της πρώτης εντύπωσης, η ζωή του περιλαμβάνει ιστορίες απεξάρτησης, εγκλεισμού σε σωφρονιστικά ιδρύματα, μπόλικης κριτικής και καταξίωσης.
Γέννημα θρέμμα Λονδρέζος, ο Tony Adams μεγάλωσε στην περιοχή του Ντάγκεναμ, με το σπίτι του να βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το αστυνομικό τμήμα της συνοικίας. Τα παιδικά του χρόνια, δεν ήταν αυτό που θα λέγαμε ιδανικά, καθώς όπως ο ίδιος περιγράφει, τα ανακαλεί ως «χρόνια γεμάτα φόβο», με την οικογενειακή και οικονομική κατάσταση να μην συνηγορούν σε αυτό που θα ονομάζαμε σταθερό περιβάλλον. Όπως τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του, από νωρίς δοκίμασε την τύχη του στο ποδόσφαιρο, αγωνιζόμενος σε σχολικά τουρνουά, μέχρι που, σε αντίθεση με τους συνομηλίκους του, φάνηκε να ξεχωρίζει με μεγάλη άνεση για την καθαρότητα σκέψης του, τα φυσικά του προσόντα και «ψηλό» του παιχνίδι.
Τα προσόντα του, δεν πέρασαν απαρατήρητα από τους μεγάλους συλλόγους του Λονδίνου, με την Arsenal, να είναι τελικά αυτή που θα τον ενέτασσε στο πρόγραμμα των ακαδημιών της σε ηλικία 14 ετών, με την ελπίδα να βρεί στο πρόσωπό του ένα βασικό γρανάζι για την πρώτη ομάδα. Μέσα σε μόλις τρία χρόνια, ο Adams εξελίχθηκε σε ηγετική φυσιογνωμία του κέντρου της άμυνας των τμημάτων υποδομής της ομάδας, μην αφήνοντας πολλές επιλογές στον τον προπονητή των «Κανονιέρηδων», Terry Neill από το να το προωθήσει στο κυρίως ρόστερ! Σε ηλικία 17 ετών, πραγματοποίησε το ντεμπούτο με τη φανέλα της Arsenal απέναντι στην Sunderland, με το αστικό μύθο να αναφέρει πως από το άγχος του, έβαλε το σορτς του ανάποδα και βγήκε στον αγωνιστικό χώρο, ενώ ένα δικό του λάθος οδήγησε και στην ισοφάριση!
Πλάθοντας τον «Mr Arsenal»
Παρά τη δύσκολη αρχή και την κατά γενική ομολογία «μίζερη» δεκαετία που διένυε η Arsenal, το νερό φαίνεται πως τελικά είχε μπεί στο αυλάκι για τον νεαρό Adams. Την σεζόν 1986/87 ο 20χρονος τότε στόπερ είχε επιτέλους καταφέρει μέσα από σκληρή δουλειά και συνεχή παραγκωνισμό, να κερδίσει τη θέση του στην αρχική ενδεκάδα της ομάδας, υπό τις οδηγίες του George Graham. Με την δική του ηγετική παρουσία στο κέντρο της άμυνας, και με άξιους συμπαραστάτες τους Lee Dixon, Nigel Winterburn και Steve Bould, τους «Famous Back Four», ο Graham κατάφερε να αναμορφώσει το mentality των «Κανονιέρηδων», επανακαθορίζοντας τους πλέον ως μια σκληροτράχηλη ομάδα, με έμφαση στην άμυνα και την παγίδα του οφσάιντ.
Οι καρποί των κόπων τους, ευοδώθηκαν άμεσα με την κατάκτηση του League Cup απέναντι στην Liverpool, με 2-1. Ήταν ο πρώτος τίτλος μετά από εννιά χρόνια για τον σύλλογο και η αρχή μιας νέας εποχής, που θα έβρισκε τον διεθνή πλέον νεαρό αμυντικό ως το νέο ηγέτη της ανανεωμένης Arsenal. Την αμέσως επόμενη σεζόν, το όνομα του Λονδρέζου, έμελλε να γίνει γνωστό παγκοσμίως! Η σταδιακή καταξίωσή του ως στυλοβάτη της άμυνας, η ικανότητά του να διαβλέπει το παιχνίδι και οι καίριες επεμβάσεις του, δεν είχαν περάσει απαρατήρητες από τον ομοσπονδιακό τεχνικό Sir Bobby Robson, που τον είχε συμπεριελάβει στις κλήσεις του για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1988 στα γήπεδα της Δυτικής Γερμανίας. Η παρουσία της Αγγλίας στο τουρνουά όμως, συνοδεύτηκε από παταγώδη αποτυχία, γνωρίζοντας τρεις ήττες σε ισάριθμα ματς, με τον ίδιο τον Adams να μην ξεφεύγει από τη γενικότερη μετριότητα. Μάλιστα του ασκήθηκε πολύ έντονη κριτική από τα εγχώρια μέσα, για την εμφάνισή του κόντρα στους Ολλανδούς, όπου ο μεγάλος Van Basten, τον εξέθεσε ουκ ολίγες φορές.
Αποφασισμένος για την επάνοδο, την σεζόν που ακολούθησε ο «Mr Arsenal», όπως καθιερώθηκε στις συνειδήσεις των οπαδών, φάνηκε να είχε πάρει τα πολύτιμα μαθήματα που είχε να του διδάξει η αποτυχία του καλοκαιριού. Όντας πραγματικά ο ηγέτης της αμυντικής γραμμής, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, ο Graham ορίζει τον Adams ως αρχηγό της ομάδας, σε ηλικία μόλις 21 ετών και εκείνος οδηγεί τους «Κανονιέρηδες» στο βάθρο του πρωταθλητή, κερδίζοντας την Liverpool στον τελευταίο αγώνα της σεζόν! Πρώτο πρωτάθλημα μετά από 18 χρόνια και το όνομα του Adams ήδη είχε γίνει chant στα χείλη πολλών φίλων της ομάδας!
Drink, Drink, Drink
Ελάχιστες ιστορίες είναι αγγελικά πλασμένες και η περίπτωση του Tony Adams δεν θα μπορούσε να διαφέρει κατά πολύ. Σε ηλικία μόλις 23 ετών, ο αμυντικός των «Κανονιέρηδων», είχε πράγματα που οι περισσότεροι συνομήλικοί του δεν μπορούσαν καν να φανταστούν. Ήταν αρχηγός σε έναν από τους πιο δημοφιλείς συλλόγους της χώρας, ήταν πρωταθλητής Αγγλίας και είχε ήδη προλάβει να αγωνιστεί σε ένα Euro με την Εθνική ομάδα. Τα οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα είχαν περάσει στη σφαίρα του παρελθόντος και το μέλλον διαγραφόταν μπροστά του λαμπρό, μέχρι που ο ίδιος σόκαρε την αγγλική κοινή γνώμη!
Τον Μάη του 1990, το Ford Sierra που οδηγούσε καρφώθηκε με μεγάλη ταχύτητα σε έναν τοίχο στο Ρέιλι του Έσσεξ, με τις εξετάσεις να δείχνουν πως τα επίπεδα του αλκοόλ στο αίμα του ήταν τέσσερις φορές πάνω από το επιτρεπόμενο όριο! Ως αποτέλεσμα αυτού, του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών σε σωφρονιστικό ίδρυμα, με αποτέλεσμα να χάσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990! Στη φυλακή, ο Adams προσπάθησε να απεξαρτηθεί από το αλκοόλ, επισκεπτόταν το γυμναστήριο 4-5 φορές την ημέρα και έχασε πολλά κιλά εξαιτίας του λιγοστού φαγητού και της σκληρής προπόνησης.
Ωστόσο, με την αποφυλάκισή του, τα πράγματα χειροτέρεψαν. Πλέον, το άλλοτε γνωστό σε λίγους αλλά υπαρκτό πρόβλημα του εθισμού του στο αλκοόλ, είχε γίνει αντικείμενο συζήτησης σε ολόκληρο το Νησί. Τα περιστατικά διαδέχονταν το ένα το άλλο, με τα αγγλικά tabloids να «συλλαμβάνουν» τους Adams και Parlour να ανοίγουν πυροσβεστήρες και να πετάνε φωτοβολίδες μέσα σε πιτσαρία εναντίον οπαδών αντίπαλης ομάδας που τους «πίκαραν», καθώς και τα 29 (!!!) ράμματα στο κεφάλι που χρειάστηκε να του τοποθετηθούν μετά από πτώση όντας υπό την επήρεια του αλκοόλ!
Παρά τα προβλήματα και τα πισωγυρίσματα, κατά ένα μαγικό τρόπο ο Adams κατάφερνε να παραμένει σε υψηλό επίπεδο απόδοσης στους αγωνιστικούς χώρους και αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, οδήγησε την Arsenal στο πρωτάθλημα τη σεζόν 1990/91, με τους «Κανονιέρηδες» να χάνουν μόλις έναν αγώνα πρωταθλήματος, ενώ την αμέσως επόμενη σεζόν, κατέκτησε και τα δύο εγχώρια κύπελλα (FA Cup, League Cup). Επόμενος σταθμός των επιτευγμάτων του, ήταν το Euro του 1996, με τον Adams να φορά το περιβραχιόνιο και να οδηγεί την Αγγλία ως τα ημιτελικά της διοργάνωσης, συγκεντρώνοντας διθυραμβικά σχόλια για το επίπεδο του ποδοσφαίρου, παίρνοντας και μια άτυπη ρεβάνς σε προσωπικό επίπεδο από τους Ολλανδούς, κερδίζοντας τους με 4-1!
Η Ύστατη Μάχη της Απεξάρτησης
Σεπτέμβριος, 1996. Ο ερχομός του Arsene Wenger αποτέλεσε ίσως την τελευταία «ζαριά» του Tony Adams, να σώσει την «παρτίδα» τόσο σε επαγγελματικό, όσο -κυρίως- και σε προσωπικό επίπεδο. Με την έλευση του Αλσατού, ο Adams παραδέχεται δημόσια το πρόβλημα αλκοολισμού που αντιμετωπίζε και αναζητά βοήθεια. Μετά από πολύωρες συνεδρίες, σε πολλές από τις οποίες το παρόν έδινε και ο ίδιος ο Wenger, τα πράγματα άρχιζαν να καλυτερεύουν, ενώ ο νέος προπονητής των «Κανονιέρηδων» προχώρησε σε ολική αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας του συλλόγου και των -κακών- συνηθειών των παικτών.
Εφήρμοσε προσεγμένες δίαιτες και διαμόρφωσε το lifestyle τους κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετεί τόσο τις αγωνιστικές τους επιδόσεις όσο και την εν γένει προσωπική τους ζωή, καθώς ο ίδιος ο Adams σε μια συνέντευξή του μετά το τέλος της καριέρας του, δήλωσε πως ως τότε οι παίκτες αντιμετώπιζαν το αλκοόλ και το φαγητό ως αστείο. «Μετά το τέλος του κάθε παιχνιδιού, κάναμε διαγωνισμούς του τύπου πόσο γλυκό μπορείς να φάς μέχρι να νιώσεις ναυτία ή σε διάφορες εθνικές γιορτές ξεκινούσαν διαγωνισμούς ποτού από το μεσημέρι!».
Αφήνοντας πίσω του το αλκοόλ και κερδίζοντας τη μεγαλύτερη μάχη της ζωή τους, ο Adams υπό τις οδηγίες του Arsene Wenger απογειώθηκε! Οδήγησε την Arsenal στο double το 1998 για να επαναλάβει το ίδιο επίτευγμα το 2001, τερματίζοντας εφτά βαθμούς μπροστά από τη Liverpool και επικρατώντας της Chelsea στον τελικό του FA Cup. Ταυτόχρονα, ήταν μέλος των Εθνικών Ομάδων της Αγγλίας που έλαβαν μέρος στο Μουντιάλ του 1998 και στο Euro του 2000, καθιστώντας εαυτόν τον μοναδικό παίχτη που είχε αγωνιστεί με τη φανέλα των Λιονταριών σε τρεις διαφορετικές δεκαετίες!
Η Λύτρωση και η Απόσυρση
Αφού σκότωσε τον δαίμονα του αλκοολισμού, ο Adams αποφάσισε να κάνει κάτι ώστε να μην χρειαστεί κανείς άλλος να περάσει αυτόν τον «γολγοθά» μόνος του. Το 2000, ίδρυσε το ίδρυμα Sporting Chance, ώστε να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε αθλητές που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξαρτήσεων. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, το ίδρυμα έχει βοηθήσει πάνω από 600 άτομα στο χώρο του αθλητισμού, καθώς υπολογίζεται πως το 10% μιας κοινωνίας αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα εθισμού, ήτοι σχεδόν δύο παίκτες μιας επαγγελματικής ομάδας! Το εγχείρημά του, βρήκε αμέσως υποστηρικτές με τον Sir Alex Ferguson να τον καλεί στα αποδυτήρια της Manchester United για να απευθυνθεί στους παίκτες, προτού το πρόγραμμα επεκταθεί σε όλη την Premier League.
Στο τέλος της σεζόν 2001/02 και μετά την κατάκτηση του double από τους «Κανονιέρηδες», ο Adams ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την ενεργό δράση σε ηλικία 36 ετών, έχοντας καταγράψει 674 συμμετοχές και 34 γκόλ με τη φανέλα της Arsenal και άλλες 66 συμμετοχές και πέντε γκολ με το εθνόσημο, ενώ κατέκτησε συνολικά τέσσερα πρωταθλήματα και εφτά ακόμα συλλογικούς τίτλους! Ακολούθησαν προπονητικά εγχειρήματα σε Wycombe, Portsmouth, Gabala και Granada, χωρίς να έχει ωστόσο κάποια αξιοσημείωτη επιτυχία.
Προς τιμήν του, οι φίλοι της ομάδας, του έδωσαν το παρατσούκλι «Mr Arsenal» για την 22ετή προσφορά του στο σύλλογο, ενώ διοργανώθηκε και ένα testimonial match απέναντι στη Celtic, με θρύλους όπως ο Ian Wright αλλά και οι τρεις έταιροι από την περίφημη «Back Four» να δίνουν το παρόν! Από το 2004, ανήκει στο Hall of Fame του αγγλικού ποδοσφαίρου, ενώ σε ένα poll που είχε γίνει το 2008, είχε αναδειχθεί 3ος πιο δημοφιλής στην ιστορία του συλλόγου. Η φιγούρα του, μαζί με αυτές των Chapman, Henry και Bergkamp κοσμεί με τη μορφή αγάλματος τον περίβολο του Emirates, για να θυμίζει όχι μόνο το μεγαλείο του ποδοσφαιριστή, αλλά και το μεγαλείο της θέλησης ενός ανθρώπου!
